KLASIČNA KUGA SVINJA

Visoko kontagiozna pestivirusna infekcija svinja koja se karakteriše akutnim, obično fatalnim oboljenjem. Svrstano je na A listu zaraznih oboljenja svinja-OIE.
SINONIMI
Kolera svinja.

ETIOLOGIJA

Virus kuge svinja (CSFV) pripada rodu Pestivirus, familiji Flaviviridae. Antigenski i strukturno je blizak virusu bovine viralne dijareje (BVD) i virusu border oboljenja (BD) ovaca. Posjeduje 4 strukturna (C, EXX , E1 i E2) i 4 nestrukturnih proteina. Postoje 3 velike grupe virusa koje su podijeljene u subgrupe. Grupa 1: tipovi prisutni u Južnoj Americi i Rusiji. To su: 1.1, 1.2, 1.3 i 1.4. Grupa 2: virusi prisutni u Europi i pojedinim dijelovima Azije. Grupa 3: virusi koji su prisutni u Aziji. Tonzile predstavljaju primarno mjesto invazije uzročnika gdje se odvija prva multiplikacija. Patogeni efekat ispoljava na endotelnim ćelijama, limforetikularnim ćelijama i makrofagima te epitelnim ćelijama. Usljed interakcije sa ćelijama imunog sistema izaziva leukopeniju prije pojave groznice. Imunosupresija može dovesti do istovremene pojave drugih infekcija koje mogu prikriti primarnu infekciju sa CSFV. Preživljavanje virusa zavisi od soja virusa i uvjeta okoline. Inaktivira se kuhanjem, 5% krezolom, 2% natrijum hidroksidom i sunčevom svjetlošću. Perzistira u mesu koje je konzervirano soljenjem, dimljenjem i naročito u smrznutom mesu.

EPIDEMIOLOGIJA

Svinja je jedina domaća životinja koja se inficira ovim virusom. Oboljenje se obično javlja u obliku epidemije gdje morbiditet i mortalitet mogu iznositi 100%. Osjetljive su sve starosne kategorije. Glavni izvor virusa je bolesna životinja i njeni produkti, a infekcija se najčešće javlja usljed ingestije kontaminiranog materijala. Direktni kontakt između životinja je najvažniji način širenja. Nema rizika od razvoja infekcije kod ljudi. Visok rizik međutim predstavlja širenje uzročnika iz laboratorije pa je stoga neophodno provesti mjere biosigurnosti kada se radi sa sumnjivim uzorcima. Ekonomski značaj: kuga svinja je odgovorna za velike ekonomske gubitke u svinjogojstvu širom svijeta. Smatra se jednim od najznačajnijih oboljenja u EU gdje su i dalje aktivni programi eradikacije oboljelih životinja.

KLINIČKA SLIKA

Inkubacioni period virusa kod akutnog toka je između 5 i 10 dana ali se ponekad može produžiti i do 35 dana, dok je kod hroničnog toka bolesti značajno duži. Zavisi od soja koji je uključen u patogenezu oboljenja. Tok bolesti može biti perakutan, akutan ili hroničan. Perakutna forma se javlja više kod mlađih životinja kada životinja ugiba bez prethodnih iako je rijetka i nije odlika infekcije sa virusom klasične kuge. U akutnoj formi bolesti (najčešće) dominiraju znakovi anoreksije, letargije, konjuktivitisa, respiratorni znakovi i konstipacija koju prati dijareja. Životinje se nevoljno kreću i češće leže. Prije početka kliničkih znakova dolazi do pojave groznice (40.5º- 41.5ºC). Hroničnu formu bolesti uzrokuju manje virulentni sojevi. Može se javiti na terenu i nakon simultane serum-virusne vakcinacije. Preovladavaju znakovi: anoreksije, perzistentne umjerene groznice i javljaju se karakteristične kožne lezije: alopecija, dermatitis, ljubičasta koloracija adbominalne kože. Neki sojevi mogu uzrokovati nervne poremećaje. Inkubacioni period im je kraći. Dolazi do pojave tetaničnih konvulzija koju prate klonične konvulzije. Značajna odlika infekcije sa virusom kuge može biti reproduktivni poremećaj i u odsustvu ostalih znakova oboljenja. U zavisnosti od soja (visoko virulentni, vakcinalni ili nisko virulentni) može doći do pojave abortusa, mumifikacije fetusa, mrtvorođenja ili rađanja u početku klinički zdravih ali kasnije bolesnih životinja.

DIJAGNOZA

Klinički znakovi oboljenja su nespecifični tako da se oboljenje često dijagnosticira u kasnijoj fazi. Dijagnoza oboljenja se zasniva na:

  1. Detekciji uzročnika: virusna izolacija, RT-PCR, ELISA (antigen) i florescentni test antitijela;
  2. Detekciji imunog odgovora: ELISA (antitijelo) i virusna neutralizacija.

Pireksija je jedan od prvih znakova CSF često udružena sa viremijom. Antitijela se razvijaju u trećoj sedmici oboljenja i često perzistiraju do kraja života. Postvakcinalno se razvijaju nakon 10-14 dana.

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

Reproduktivni i respiratorni sindrom, Afrička kuga svinja, salmoneloza, pastereloza.

LIJEČENJE I KONTROLA OBOLJENJA

Hiperimuni serumi su dostupni za liječenje koje je od značaja jedino tokom ranih faza oboljenja i to u dozi od 50-150 ml. Kontrola oboljenja uključuje mjere eradikacije i vakcinacije. Područja koja su slobodna od uzročnika održavaju politiku nevakcinacije s tim da je kontrola bazirana ranoj detekciji i uklanjanju oboljelih te karantin. Vakcine dostupne protiv CSF su: živa ”kineske” C soj, Thiverval soj i DIVA vakcine novije generacije.