INFLUENZA KONJA

Respiratono oboljenje konja koje ima svjetsku distribuciju. Najčešće je dijagnosticirano virusno respiratorno oboljenje konja i ima veliki ekonomski značaj. Svrstano je na B listu zaraznih bolesti konja-OIE.

SINONIMI

Gripa

ETIOLOGIJA

Influenzu konja (EI) uzrokuju dva subtipa influenza A virusa koji pripada rodu Influenzavirus A (RNA), familiji Orthomyxoviridae: (I) H7N1 (subtip 1) i (II) H3N8 (subtip 2). Virusi influenze se klasifikuju na osnovu površinskih proteina- hemaglutinina (HA) i neuraminizada (NA) od kojih postoji 18 HA subtipova (H1-18) i 11 NA subtipova (N1-11). Antigenski šift predstavlja promjenu u viralnom genomu usljed preraspodjele viralnih gena tokom koinfekcije ćelije sa dva različita tipa virusa (npr. infekcija svinja sa virusom humane i avijarne influenze). Iako ova pojava nije zabilježena kod virusa influenze konja, zbog njegove labilnosti postoji bojazan da se desi što može dovesti do produkcije novih virusa sa značajno izmjenjenom infektivnosti i patogenosti za domaćina. Smatra se da ima avijarno porijeklo. Virus se inaktivira izlaganjem UV svjetlu tokom 30 minuta, toploti na 50ºC tokom 30 minuta i tretiranjem sa kiselinama (pH 3). Uzročnik izaziva upalu gornjih respiratornih puteva uz čestu pojavu pulmonalnih lezija kod odraslih dok kod ždrjebadi izaziva tešku i fatalnu pneumoniju.

EPIDEMIOLOGIJA

Za razliku od sezonske pojave humane influenze, epidemija EI se može javiti u bilo koje doba godine. Podjednako su osjetljive sve starosne i rasne kategorije konja, a najveća incidenca oboljenja je kod mladih konja (starosti između 2 i 3 godine). Širenje virusa se odvija na tri načina: Direktni fizički kontakt zdrave životinja sa inficiranom ili kontaminiranim predmetima, Kapljična transmisija (infektivne kapljice 10μm u dijametru) i Aerosolna transmisija (infektivne kapljice manje od 5μm u dijametru, mogu dospjeti u donje respiratorne puteve). Faktori rizika: menadžemt držanja (veliki broj konja u bliskom kontaktu ili držanje u zatvorenim objektima), meteorološki faktori (vlaga, temperatura, izlaganje sunčevoj svjetlosti, vjetar).

KLINIČKA SLIKA

Karakterističan je trofazni obrazac tokom epidemije influenze:

  • (I) pojava prvih slučajeva i sporo širenje tokom 10 do 14 dana,
  • (II) brzo širenje uzročnika i
  • (III) opadanje broja oboljelih slučajeva.

Inkubacioni period uzročnika je kratak, a klinički znakovi zajedno sa nazalnim širenjem virusa se javljaju od 24 do 48h nakon izlaganja uzročniku. Tipični klinički znakovi: pireksija (prvi znak, tjelesna temperatura preko 41ºC, javlja se u dva vala: prvi 48-96h, a drugi 4-7 dana nakon infekcije), anoreksija (tokom prvog vala pireksije), letargija, nazalni iscjedak i kašalj (suh, može trajati i do 3 sedmice). Smrt ako se javi nastaje usljed sekundarnih bakterijskih infekcija (dolazi do proliferacije β-hemolitičkih streptokoka).

DIJAGNOZA

Dijagnoza oboljenja se zasniva na prisustvu kliničkih znakova i laboratorijskim metodama koje uključuju:

  1. Detekciju i identifikaciju uzročnika (PCR, izolacija virusa, brza detekcija antigena (RAD) i ELISA): uzorci se prikupljaju u prvih 24-48h nakon početka kliničkih znakova;
  2. Detekciju imunog odgovora (serološki testovi): hemaglutininska inhibicija (HI), pojedinačna radijalna hemoliza (SRH) i ELISA. Prikupiti parne uzorke seruma u razmaku od 10 do 21 dan.

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

Herpesvirusne infekcije, ekvini viralni arteritis, rinovirusne infekcije, pneumonije bakterijske etiologije.

LIJEČENJE I KONTROLA OBOLJENJA

Liječenja podrazumijeva osiguravanje potporne i simptomatske terapije oboljeloj jedinki. Odmor uz minimalan stres, antipiretici (nesteroidni antiinflamatorni lijekovi), hidracija i primjena intravenoznih otopina ako je potrebno. Moguće komplikacije: sekundarne bakterijske infekcije, pleuropneumonija, reaktivna opstrukcija disajnih puteva, miokarditis, miozitis. Ciljevi progama kontrole: povećanje individualnog i imuniteta krda koji se postiže vakcinacijom. Faktori koji utiču na uspješnu vakcinaciju: tip vakcine, cilj vakcinacije, vrijeme vakcinacije, program ili raspored vakcinisanja. Redukcija mogućnosti za širenje infekcije između konja postiže se dobro provedenim higijenskim mjerama. Prevencija unosa infekcije ili novih sojeva u populaciju konja ostvaruje se karantinom novopridošlih konja najmanje 21 dan (najbolje 28 dana).