INFEKTIVNI HEPATITIS PASA

Virusna infekcija jetre kod pasa koju uzrokuje adenovirus pasa tip 1 (CAdV-1), a koja se očituje akutnim ili hroničnim hepatitisom.
SINONIMI:
Rubarth-ovo oboljenje, plavo oko.

ETIOLOGIJA

Uzročnik infektivnog hepatitisa pasa je adenovirus pasa tip 1 (CAdV-1), dvostruki DNK virus. Antigeno i genetski se razlikuje od adenovirusa pasa tip 2 koji uzrokuje infektivni traheobronhitis. Pripadaju rodu Mastadenovirus. Otporan je na uticaje okoline, preživljava dezinfekciju hloroformom, eterom, kiselinama i formalinom. Inaktivira se na temperaturi od 50º do 60ºC (para) nakon pet minuta. Hemijska dezinfekcija se postiže sa jodom, fenolima i natrijum hidroksidom. 

EPIDEMIOLOGIJA

Pored pasa značajan je patogen i lisica, vukova, kojota, tvorova i medvjeda. Oboljenje uzrokovano ovim virusom je vakcinalno kontrolirano u velikom broju zemalja u kojima većina infekcija prolazi subklinički ili se manifestira kao nediferencirano respiratorno oboljenje. U nekim slučajevima, naročito kod imunološki nekompetentnog domaćina, infekcija će preći iz inicijalne respiratorne infekcije u sistemsko oboljenje. Sistemsko oboljenje se dijeli u tri preklapajuća sindroma, koji se obično mogu vidjeti kod mlađih životinja: (1) perakutno oboljenje- gdje se životinja nalazi mrtva bez prethodno vidljivih znakova oboljenja ili nakon trajanja bolesti 3-4h; (2) akutno oboljenje- može biti fatalno, karakteriše se sa groznicom, depresijom, gubitkom apetita, povraćanjem, krvavom dijarejom, petehijalnim krvarenjem desni, blijedim sluznicama i ikterusom; (3) umjereno oboljenje- može nastati kao resuzltat vakcinalno-modificiranog oboljenja i rezultat je parcijalno stečenog imuniteta.

Najčešće se javlja kod pasa mlađih od jedne godine, s tim da se može javiti kod nevakcinisanih pasa bilo koje starosti. Širi se direktnim kontaktom (između pasa) i indirektnim kontakotm (oronazalna infekcija sekretima inficiranih životinja). Nakon oronazalnog izlaganja, virus se lokalizira u tonzilama odakle se širi do regionalnih limfnih čvorova. Viremija se razvija 4-6 dana od infekcije prilikom čega dolazi do brzog širenja virusa u ostala tkiva i tjelesne tečnosti uključujući pljuvačku, urin i feces. Primarne ćelije lokalizacije virusa su paranhimalne ćelije jetre i endotelne ćelije krvnih sudova. Citotoksični efekti virusa se najviše ispoljavaju u jetri, bubrezima i očima. Stopa mortaliteta iznosi između 10% i 30%.

KLINIČKA SLIKA

Teško oboljeli psi postaju moribundni (umirući, nesvjestan ili polusvjestan) i umiru nakon nekoliko sati od početka infekcije. Vlasnici često posumnjaju da je životinja otrovana, a klinički znakovi kod pasa koji prežive akutnu fazu viremije uključuju povraćanje, abdominalni bol i dijareju sa ili bez prisustva krvi.

Tokom rane faze infekcije tjelesna temperatura je povišena i kreće se od 39.5° do 41.1°C uz ubrzan puls i brzinu disanja. Često je uvećanje tonzila koje je obično povezano sa faringitisom i laringitisom. Kašalj i otežano disanje su manifestacije pneumonije. Cervikalna limadenopatija je česta pojava uz subkutani edem glave, vrata i dijelova toraksa. Kod akutno inficiranih životinja dolazi do hepatomegalije i abdominalne mekoće (palpacija). Distenzija abdomena je uzrokovana akumulacijom serosangvinozne tečnosti ili usljed hemoragija. Hemoragične dijateze se očituju petehijalnim i ehimoznim hemoragijama, epistakis i krvarenje iz mjesta venepunkcije se mogu javiti. Neurološki znakovi: depresija, dezorijentacija, napadaji i terminalna koma se mogu razviti tokom bilo koje faze infekcije. Kornealni edem (”plavo oko”) i anteriorni uveitis se obično razvijaju kad počne klinički oporavak i može biti jedini vidljivi znak kod inaparentno inficiranih životinja. Psi sa kornealnim edemom ispoljavaju blefarospazam, fotofobiju i serozni okularni iscjedak.

DIJAGNOZA

Sumnja na oboljenje se postavlja kada su prisutni klinički znakovi akutne povrede ili zastoja jetre kod mladih (od jedne godine) i nevakcinisanih pasa. Hematologija: leukopenija (limfopenija i neutropenija) u ranoj fazi, kasnije dolazi do neutrofilije i limfocitoze, trombocitopenija (rana faza viremije, DIC). Biohemija: povećanje aktivnosti ALT, AST i ALP traje sve do 14. dana od inokulacije virusa. Urinanaliza: bilirubinurija, proteinurija (albuminurija).

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

Oboljenja jetre (portosistemski šant, leptospiroza, toksična hepatopatija, holangitis, ruptura žučne kese), pankreatitis i štenećak.

LIJEČENJE I KONTROLA OBOLJENJA

Terapija oboljenja je simptomatska i potporna. Nagli zastoj rada jetre usljed hepatocelularne nekroze je najčešći uzrok smrtnih slučajeva kod pasa koji ne prevaziđu akutnu fazu infekcije. IV tekućinska terapija: kako bi se nadomjestili gubici elektrolita (Ringerova otopina pomaže u nadomještanju gubitaka usljed povraćanja i pomaže pri smanjivanju tjelesne temperature) Terapija DIC-a (poremećaja koagulacije): svježa smrznuta plazma (10-20 ml/kg) ili transfuzija krvi. Dodavati vitamin K (0.625-1.25 mg/kg PO ili SC svakih 12 tokom 36h). Hipoglikemija (odgovorna za komatozno stanje): IV bolusi 50% glukoze (0.5 ml/kg) tokom petominutnog perioda. Neurološki znakovi oboljenja: laktuloza 0.5-1 ml/kg PO svakih 8h.

PREVENCIJA
Najbolji način prevencije oboljenja je vakcinacija. DHLPP vakcina koja se aplicira kučićima (jedna vakcinacija i dvije revakcinacije svakih 3-4 sedmice počevši od 6-8 sedmice starosti) pruža adekvatnu zaštitu.

Posljednja izmjena: 05.03.2025. godine