INFEKTIVNI BURZITIS

Akutno, visoko kontagiozno oboljenje pilića koje primarno napada limfoidno tkivo, naročito kloakalnu bursu (bursa Fabrici). Svrstano je na B listu zaraznih bolesti peradi-OIE.
SINONIMI
Gumboro bolest.

ETIOLOGIJA

Virus infektivnog burzitisa (IBDV), RNA virus, pripada rodu Avibirnavirus, familiji Birnaviridae. Opisana su dva serotipa uzročnika, 1 i 2. Oboljenje kod peradi izaziva serotip 1. Izaziva promjene na kloakalnoj bursi (primarno mjesto djelovanja) nakon 24h od infekcije. IBDV je otporan na vanjske utjecaje i hemijska sredstva što mu omogućava perzistiranje u peradarskim farmama nakon čišćenja i dezinfekcije objekta. 

EPIDEMIOLOGIJA

Prirodni domaćini virusa u kokoške i ćurke, a kokoške odnosno pilići su jedine životinje koje razvijaju kliničko oboljenje nakod izlaganja IBDV-u. IBDV je visoko kontagiozan. Širi se direktnim i indirektnim putem. Može perzistirati u objektima gdje su boravila inficirana perad određeni period (od 54 do 122 dana). Najveću osjetljivost na razvoj kliničkog oboljenja imaju pilići starosti između 2 i 6 sedmica. Kod mlađih od 2 sedmice infekcija obično prolazi subklinički ali koja ima ekonomski značaj usljed teške imunosupresije kao rezultat djelovanja virusa na bursu Fabrici (BF). U jatima se oboljenje javlja iznenada što se očituje visokim morbiditetom (do 100%) i mortalitetom koji dostiže od 20% do 30% (ponekad do 70%). 

KLINIČKA SLIKA

Inkubacioni period IBDV je kratak i kreće se od 2 do 3 dana nakon izlaganja. Histološke lezije na kloakalnoj bursi predstavljaju Artusovu reakciju (nekroze, hemoragije i veliki broj polimorfonuklearnih leukocita), a koja je zapravo lokalizirana imunološka povreda usljed djelovanja antigen- antitijelo- komplement kompleksa. Pilići su anoreksični, depresivni, perje im je razbarušeno, prisutna je bjeličasta do vodenkasta dijareja. Smrt se javlja nakon nekoliko sati. Kod pilića postmortem se mogu utvrditi hemoragije pektoralne muskulature i muskulature ekstremiteta kao i sluznice proventrikulusa. BF je otečena, želatinozna i hemoragična.

DIJAGNOZA

Dijagnoza oboljenja se zasniva na:

  1. Histopatološkim promjenama i detekciji virusa: histopatološka pretraga BF, izolacija virusa, karakterizacija virusa (tipizacija, sekvencioniranje), detekcija virusa putem imunoeseja (AGID, ELISA, imunobojenje), RT-PCR;
  2. Detekciji imunog odgovora (serološki testovi): agar-gel imunodofuzija (AGID), ELISA, neutralizacija virusa.

Karakteristični klinički znakovi: vrlo visok morbiditet sa teškom depresijom koja traje 5-7 dana. Mortalitet raste brzo tokom 2 dana i brzo opada tokom sljedeća 2-3 dana.

PREVENCIJA

Pasivni imunitet štiti piliće od rane infekcije sa IBDV. Na terenu se koristi metoda vakcinacije matičnih jata kako bi se produžio maternalni imunitet koji fiziološki traje od 1 do 3 sedmice. Uljane emulzije koje sadrže inaktiviranog uzročnika stimuliraju maternalni imunitet čime se obezbjeđuje zaštitini imunitet 4-5 sedmica, dok su pilići dobijeni od roditelja vakcinisanih sa živom vakcinom zaštićeni svega 1-3 sedmice (kao i fiziološki). Primarna imunizacija pilića: Atenuirane vakcine: glavni problem aktivne imunizacije sa atenuiranim vakcinama je utvrđivanje pravog vremena vakcinacije i zavisi od nivoa maternalnih antitijela, načina aplikacije vakcine, količini izloženosti i virulenciji vakcinalnog virusa. Atenuirane vakcine su na osnovu virulencije podijeljene na blage, srednje blage, srednje, srednje plus i ”vruće”. Praćenje nivoa antitijela u matičnom jatu ili njegovom potomstvu pomaže u određivanju adekvatnog vremena za vakcinaciju. U tu svrhu se koriste VN i ELISA. Indirektna ELISA se najčešće koristi jer daje brze rezultate koji se potom unose u softver namijenjen za utvrđivanje antijelnog profila jata odnosno nivoa imunizacije jata kako bi se utvrdili programi imunizacije za matična jata i njihove potomke. Inaktivirane vakcine nisu praktične ili poželjne za indukciju primarnog imunog odgovora kod mladih pilića. In ovo vakcinacija pilića 18. dana inkubacije sa atenuiranom IBD vakcinom omogućava zaobilaženje maternalne zaštite i osigurava primarni imuni odgovor. Pored toga burzalne lezije koje nastaju nakon vakcinacije sa atenuiranom vakcinom zacjeljuju brže u odnosu na one piliće koji su vakcinisani nakon izlijeganja.