Enzootska leukoza goveda

Oboljenje goveda koje se karakteriše sa perzistentnom limfocitozom i razvojem limfosarkoma (rjeđe) u različitim organima. Većina infekcija prolazi subklinički. Svrstana je na B listu zaraznih bolesti goveda-OIE.

SINONIMI

Bovin limfosarkom

ETIOLOGIJA

Uzročnik je virus bovine leukemije (eng. bovine leukemia virus-BLV), egzogeni C-tip onkovirusa iz familije Retroviridae koji je u velikoj mjeri homologan sa humanim limfotropnim virusom 1 i 2.

Nakon izlaganja virusu moguća su četiri ishoda:

  1. Nema razvoja oboljenja (nema infekcije)- najvjerovatnije zbog genetske rezistencije;
  2. Permanentna infekcija uz razvoj detektabilnih nivoa antitijela bez kliničkih ili hematoloških abnormalnosti (aleukemična infekcija);
  3. Permanentna infekcija- dolazi do razvoja perzistentne leukemije (benigni limfoproliferativni proces i nije pretklinička faza limfosarkoma);
  4. Razvoj limfosarkoma- maligna neoplazija. Životinja ne mora proći kroz prethodnu fazu da bi razvila limfosarkom.

EPIDEMIOLOGIJA

Mliječni tipovi goveda su češće inficirani i imaju veću incidencu pojave limfosarkoma (zbog dužeg vijeka života). Pojava limfosarkoma u zemljama gdje je prisutna bolest se kreće 1 na 1.000 slučajeva godišnje, a u zemljama koje su proglašene slobodnim od oboljenja 1 na 50.000. Kod teško inficiranih grla mortalitet se može kretati od 2% do 5% godišnje. Transmisija: direktni kontakt sa inficiranim limfocitima koji su prisutni u krvi, mlijeku i tumorskim masama. Najveći rizik za infekciju je peripartalni period i period nakon ulaska u novo krdo. Infekcija se prenosi putem sperme bikova (neophodan pregled na leukozu ukoliko se koristi za vještačku oplodnju). Jatrogena infekcija česta putem kontaminiranih hiruških instrumenata (igle). Virus se može prenositi i putem rektalne palpacije ako se koristi jedna rukavica prilikom pregleda više životinja. Intrauterina infekcija se javlja kod 4-8% BLV inficiranih krava. Prag zaraze: oko 100 BLV-inficiranih ćelija ili 0.1 µL inficirane krvi. Ekonomski značaj: ekonomski gubici se javljaju usljed morbiditeta i mortaliteta, smanjenih proizvodnih sposobnosti, troškova eradikacije i mjera kontrole te restrikcija internacionalne trgovine.

KLINIČKA SLIKA

Inkubacioni period je od 4 do 5 godina. Rijetko se javlja kod goveda mlađih od 2 godine, a najčešće kod goveda starosti od 4 do 8 godina. U 5-10% kliničkih slučajeva tok je peraktuan i životinje uginu bez prethodnih znakova oboljenja. U većini slučajeva tok je subakutan (do 7 dana) ili hroničan (nekoliko mjeseci). Dolazi do iznenadog gubitka tjelesne mase i apetita, bljedila i mišićne slabosti. Tjelesna temperatura je fiziološka ukoliko ne dođe do brzog rasta tumora. Uvećanje superficijalnih limfnih čvorova se javlja u 75-90% slučajeva, a pored toga javljaju se i: abozomalni ulceri, tumori medijastinalnih limfnih čvorova, kongestivni srčani zastoj desne strane, hidroperikard i hidrotoraks.

DIJAGNOZA

Dijagnoza oboljenja se zasniva na:

  1. Detekciji i identifikaciji uzročnika: izolacija virusa i PCR.
  2. Detekciji imunog odgovora (serološki testovi): ELISA (indirektna i kompetetivna), ELISA za detekciju antitijela u mlijeku (indirektna), agar gel imunodifuzija-AGID.

Infekcija goveda sa virusom je doživotna, a najranija detekcija antitijela je od 3 do 16 sedmica nakon infekcije. Maternalno dobijena antitijela nestaju nakon 6-7 mjeseci starosti.

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

Paratuberkuloza, traumatski perikarditis, aktinobaciloza, tuberkuloza, nekroza masti.

KONTROLA OBOLJENJA

Terapija oboljenih životinja se ne provodi jer nije ekonomski isplativa. Trenutno se u svrhu kontole oboljenja provodi eradikacija oboljelih životinja. Efikasnost zavisi od tačnosti testova korištenih u dijagnostici oboljenja i ponavljaju testiranja u odgovarajućim intervalima kako bi se otkrile one životinje kod kojih je u međuvremenu došlo do serokonverzije od prvog testiranja.

Preporučena procedura:

  • Identifikacija inficiranih životinja korištenjem serumske ili mliječne ELISA-e ili AGID testom;
  • Neškodljivo uklanjanje seropozitivnih životinja odmah nakon testiranja;
  • Ponoviti testiranje nakon 30-60 dana i
  • Koristiti PCR za testiranje mladih grla i kao dodatni test za sumnjive slučajeve u krdu.
  • Testiranje krda se ponavlja sve do pojave negativnog testa. Kada je krdo negativno, testiranje se ponavlja svakih 6 mjeseci, a zvanično se proglašava negativnim nakon 2 godine.