EKVINI ENCEFALOMIJELITISI

Grupa virusnih vektorskih oboljenja koja uzrokuju virusi iz roda Alphavirusa, familije Togaviridae. Dovode do pojave neurološke bolesti i smrti kod konja i ljudi. Oboljenja su svrstana na B listu zaraznih bolesti konja-OIE.

ETIOLOGIJA

Alfavirusi uzrokuju tri ekvina encefalomijelitisa:

  1. Istočni (eng.Eastern equine encephalomyelitis-EEE);
  2. Zapadni (eng.Western equine encephalomyelitis-WEE) i
  3. Venecuelanski (eng.Venezuelan equine encephalomyelitis-VEE).

Postoji jedan soj EEE virusa sa dvije antigene varijante: sjevernoamerički i južnoamerički. WEE je nastao rekombinacijom između EEE virusa i Sindbis virusa. VEE kompleks sadrži jedan virus sa šest antigeno srodnih subtipova: (I) VEE, (II) Everglade, (III) Mucambo, (IV) Pixuna, (V) Cabassou i (VI) AG80-663. Izrazito su infektivni za ljude putem aerosola. Virusi su izrazito osjetljivi i nestaju iz inficiranog tkiva nekoliko sati nakon smrti životinje. Inaparentna infekcija je najumjerenija forma bolesti i karakteriše se prolaznom groznicom. Nakon uboda inficiranog komarca, virus se replicira lokalno u subkutanom tkivu na mjestu inokulacije odakle se limfatičnim sistemom širi do slezene i jetre. Virusna infekcija je najčešće lokalizirana u sivoj masi moždanog korteksa, talamusu i hipotalamusu. Alfavirusi se repliciraju u visokom titru i uzrokuju ozbiljne citopatogene promjene u ćelijama.

EPIDEMIOLOGIJA

Virusi su ograničeni na području američkog kontinenta, ali usljed pomjeranja granice naseljivosti vektora dolazi do povećane mogućnosti pojave oboljenja i na ostalim kontinentima. Primarni rezervoar virusa su ptice dok su konji, ljudi i glodari slučajni domaćini virusa. Konji su konačni domaćini virusima EEE i WEE, dok je amplificirajući domaćin za virus VEE. Prenos virusa zavisi od migracija ptica i sezonske populacije vektora koji ovo oboljenje prenose a to su komarci iz rodova: Culex, Aedes, Anopheles i Culiseta. Morbiditet infekcije sa sva tri virusa iznosi do 20%, dok se mortalitet sa infekcijom virusa WEE kreće od 19% do 50%, sa infekcijom virusa EEE između 75% i 95%, a sa infekcijom virusa VEE između 19% i 83%, a ponekad i do 90%. Virus preživljava zimu i nevektorske sezone u silvatičnim populacijama (silvatični ciklus).

KLINIČKA SLIKA

Klinički znakovi infekcija sa sva tri virusa su slični, s tim da su znakovi infekcije sa EEE virusom nešto teži i razvijaju se brže u odnosu na infekcije sa virusima WEE i VEE. Klinički znakovi se javljaju sljedećim redom:

  • Inaparentna infekcija sa slabom viremijom i groznicom se javlja otprilike 2 dana nakon inokulacije;
  • Generalizirana febrilna bolest (do 41.7ºC) sa anoreksijom, depresijom, tahikardijom i dijarejom;
  • Klinički encefalomijelitis-klasična forma oboljenja, početak je povezan sa drugom febrilnom krizom i javlja se otprilike 5 dana od infekcije (2 dana do 2 sedmice) i
  • Smrt se javlja 2-3 dana nakon pojave neuroloških znakova.

DIJAGNOZA

Dijagnoza oboljenja se zasniva na:

1. Kliničkoj pretrazi (sumnja na oboljenje se pored kliničkih znakova postavlja i na osnovu prisustva vektora- sezona komaraca). Definitivna dijagnoza se postavlja na osnovu laboratorijskih dijagnostičkih tehnika koje uključuju:

2. Detekciju i identifikaciju uzročnika (PCR i izolacija u ćelijskim kulturama): izolacija iz moždanog tkiva konja.

3. Detekciju imunog odgovora (serološki testovi): reakcija vezivanja komplemenata (CFT)-parni serumi, hemaglutinin inhibicija, ELISA (IgM antitijela) i test neutralizacije plaka (PRN). Serološka konfirmacija EEE i WEE virusne infekcije zahtijeva najmanje četverostruko povećanje ili smanjenje titra antitijela u parnim uzorcima seruma prikupljenih u razmaku od 10 do 14 dana.

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

Bjesnilo, borna oboljenje, japanski encefalitis, hepatična encefalopatija, West Nile groznica, botulizam.

LIJEČENJE I KONTROLA OBOLJENJA

Specifičnog tretmana oboljenja nema. Potporna terapija može biti uključena kako bi se spriječile povrede te održala hidracija i nutricioni status životinje. Kontrola oboljenja se zasniva na: tačnoj kliničkoj i laboratorijskoj dijagnozi oboljenja, korištenje sentinel životinja kako bi se vršio nadzor prisustva virusa u određenom području, karantin inficiranih životinja kako bi se spriječilo kretanje donora virusa, kontrola vektora ako je moguće i vakcinacija svih konja (atenuirana TC83 vakcina pruža efektivnu zaštitu).