AVIJARNA INFLUENZA

Virusno oboljenje peradi koje izaziva tip A influenza virusa. Svrstano je A listu zaraznih bolesti domaćih životinja-OIE.
SINONIMI
Ptičija gripa.

ETIOLOGIJA

Uzročnik oboljenja virus avijarne infulenze (AI) je tip A influenza virusa koji priprada rodu Alphainfluenzavirus, familiji Orthomyxoviridae koji se klasificira u 16 hemaglutininskih (H1-H16) i 9 neuraminidazinskih (N1-N9) subtipova. Na osnovu patogenosti AI virusi se klasificiraju u dva patotipa: Virusi niske patogenosti (LP): od H1 do H12 i Virusi visoke patogenosti (HP): H5 i H7. Većina infekcija kod peradi prolazi subklinički, ali neki sojevi LP uzrokuju respiratorno oboljenje, dijareju i/ili smanjenje produkcije jaja. HP sojevi (H5 i H7) uzrokuju teško sistemsko oboljenje kod domaće peradi dok se kod divljih ptica očituje promjenjivom kliničkom slikom i mortalitetom.

EPIDEMIOLOGIJA

Akvatične ptice su prirodni domaćin tipu A influenza virusa. Spilover virusa od akvatičnih vrsta ptica na peradi i ostale vrtse se dešava povremeno. Mnogi spiloveri su prolaznog karaktera sve dok ne rođe do razvoja infuenza virusa tako da se on adaptira na specifičnog domaćina (spilover iz 2003. godine kada je LPAI virus postao HPAI). Širi se iz nozdrva, usta, konjuktiva i kloake u okolinu zbog toga što se virus repilicira u respiratornom, intestinalnom i urogenitalnom sistemu. HPAI virus se može detektovati i u epidermisu uključujući perje, folikule perja i žlijezdama (uropigijalna). Najveća koncentracija virusa se nalazi u orofaringealnoj regiji. Prenosi se direktnim kontaktom između inficirane i osjetljive životinje kao i indirektnim kontaktom putem aerosola, kapljica ili izlaganju kontaminiranim predmetima i otpadom. Potencijalni izvori zaraze za peradarsku farmu: (I) ostala domaća perad, (II) migracija divljih ptica, (III) domaće svinje i (IV) kućne ptice. Morbiditet i mortalitet zavise od patogenosti, starosti domaćina, okoline i drugih oboljenja. Mortalitet infekcije sa LPAI je obično nizak i kreće se oko 5% osim ako nije udružen sa sekundarnim patogenima kad zna biti i do 90%. Morbiditet kod infeckije sa HPAI se kreće 50-89%, a mortalitet obično dostiže i do 100%.

KLINIČKA SLIKA

Inkubacioni period se kreće od 3 dana kod prirodno inficiranih jedinki do 14 dana u jatu. LPAI: kod divljih ptica prolazi inaparentno. Kod domaće peradi se javljaju problemi respiratornog, urinarnog i urogenitalnog trakta. Najčešće se javljaju respiratorni znakovi kao što je kašalj, kihanje, hroptanje i izražena lakrimacija. Kod nosilja dolazi do pada produkcije jaja i u nekim slučajevima se ne vraća na period prije infekcije. HPAI: kod divljih i domaćih akvatičnih vrsta peradi većina HPAI virusa se replicira do određenog limita i prilikom čega se javlja samo nekoliko kliničkih znakova. Kod domaćih kokoški, ćurki i srodnih peradi klinički znakovi odražavaju virusnu replikaciju i oštećenje nekoliko unutrašnjih organa, kardiovaskularnog i nervnog sistema. U većini slučajeva kod kokoški i ćurki oboljenje je perakutno. Ukoliko se desi da prežive ispoljavaju nervne znakove kao što su tremori glave i vrata, nemogućnost stajanja, tortikolis, opistotonus.

DIJAGNOZA

Dijagnoza oboljenja se zasniva na:

  1. Detekciji i identifikaciji uzročnika: izolacija virusa, antigena detekcija, real-time RT PCR.
  2. Detekciji imunog odgovora (serološki testovi): agar-gel imunodofuzija (AGID), test inhibicije hemaglutinacije (HI) i ELISA (kompetetivna i blokirajuća).

PREVENCIJA

Mjere kontrole AI viralne infekcije se zasnivaju na znanju kako se virus unosi u farmu i određeno područje i kako se širi u populaciji peradi. Rezervoari virusa su divlje ptice koje se smatraju i glavnim izvorom primarne infekcije komercijalnih peradi, naročito onih koje se drže u ”free-range” sistemu. Striktna aplikacija mjera biosigurnosti predstavlja prvu liniju odbrane od infekcije ne samo u vidu sprječavanja direktnog kontakta već i indirektnog kontakta sa kontaminiranim predmetima, opremom i radnim osobljem. Mjere biosigurnosti su se vrše kako bi se: (I) spriječilo unošenje virusa na farmu; (II) reducirala vjerovatnoća infekcije peradi ukoliko se virus pojavi na farmi; (III) prevenirala transmisija virusa između farmi i (IV) eliminirao/eradicirao virus. Vakcine (inaktivirane) se koriste kod kokoški i ćurki. Međutim postoje poteškoće u njihovoj izradi jer postoji 16 različitih subtipova H virusa AI. Kada se pojavi epidemija i identificira se subtip AI virusa, vakcinacija može biti korisna naročito u područjima sa gustop populacijom peradi, s tim da priprema vakcine mora biti brza. Vakcina dovodi do smanjenja pojave simptoma oboljenja kao i mortaliteta životinja.